Gezonde stress
Stress is noodzakelijk, stress maakt je alert en helpt je goed te presteren. De eisen die aan je worden gesteld of die je aan jezelf stelt komen overeen met wat je aankunt. Bij gezonde stress zijn draagkracht en draaglast in balans. Tot zo ver niets aan de hand dus.
Ongezonde stress
Stress kan echter een ongezonde vorm gaan aannemen als de balans tussen draagkracht en draaglast verstoord raakt. Er kunnen allerlei redenen zijn waardoor stressproblemen ontstaan.
Vaak is het een combinatie van belastende werk- en/of privé-factoren(de draaglast). De manier waarop je reageert op deze situaties (de draagkracht) is doorslaggevend voor het herstellen van het evenwicht.
Soms krijg je ook gewoon teveel op je bord. Bijvoorbeeld doordat het heel druk is, of dat er veel gebeurt in je leven.
Burnout
Op den duur kan stress leiden tot burnout. Burnout is het eindstadium van langdurige, vaak jarenlange, roofbouw op het lichaam. Vaak is een klein voorval de druppel die de emmer doet overlopen, waardoor iemand instort. De accu is leeg en je wordt gedwongen de dingen in je leven anders aan te pakken, vaak een pijnlijk en langdurig proces.
Stressklachten worden als lastig ervaren. Ze hebben echter een belangrijke functie. Ze laten je weten dat je te veel hooi op je vork neemt. Je lichaam protesteert. In het begin zijn de klachten nog niet zo opvallend en vrij algemeen.
Stressklachten kunnen zich op verschillende manieren voordoen:
- Lichamelijke signalen: slaapproblemen, maag-darmklachten, hyperventilatie, hoofdpijn, nek-rug- en schouderklachten.
- Psychische signalen: je stemming verandert, je bent sneller geïrriteerd, piekert meer dan gebruikelijk, je voelt je onzekerder, besluiteloos, je vergeet vaker iets, je ervaart een gevoel van machteloosheid
- Gedachtensignalen: je gedachten zijn vaak negatief. Naar anderen, maar vaak ook gericht op jezelf zoals: ‘ik ben niets waard’, agressieve gedachten zoals: ‘ze kunnen allemaal barsten’, zelfopofferinggedachten: ‘dan zal ik het wel weer opknappen’.
- Je krijgt angstige gedachten zoals: ‘hier kom ik niet meer uit’
- Gedragssignalen: druk en veel praten, veel dingen tegelijk doen of juist tot niets komen. Meer koffie, alcohol, medicijnen. Je maakt vaker ruzie, je zoekt je vrienden minder op, blijft vaker thuis.
Kortom: je plezier in het leven en in je werk verdwijnt. Omdat het zo geleidelijk gaat lijkt het of het gevoel erbij hoort. Des te belangrijker om het niet zover te laten komen!
Wanneer je zelf tijdig de signalen van stress leert herkennen, kun je ingrijpen wanneer dat nodig is en iets veranderen aan de oorzaken van stress. Dan kun je kiezen om op een andere manier met jezelf of situaties om te gaan.
Als stressconsultant ben ik gespecialiseerd in het signaleren en het begeleiden van stress, stressgerelateerde klachten, overspannenheid, burnout en in stresspreventie en stressreductie